119 տարի առաջ Հայաստան ժամանեց առաջին գնացքը. ռեպորտաժ՝ Երկաթգծի թանգարանից

119 տարի առաջ՝ 1899 թվականի փետրվարի 7-ին, Հայաստան ժամանեց առաջին գնացքը: Այն ժամանեց Ալեքսանդրապոլ կայարան (այժմ `Գյումրի), կարեւոր իրադարձությանը նախորդել էին քրտնաջան աշխատանքի տարիները:

Երկաթուղու ստեղծման եւ զարգացման մասին NEWS.am-ի ընթերցողներին պատմում է երկաթգծի թանգարանի ղեկավար Նիկոլայ Տեր-Կարապետյանը: Թանգարանը բացվել է 2009 թվականին եւ գտնվում է երկաթուղային կայարանի շենքում: Թանգարանը շատ հայտնի է հատկապես զբոսաշրջիկների շրջանում: Տարեսկզբից Չինաստանից, Ֆիլիպիններից, Մագադանից եւ Կրասնոդարից զբոսաշրջիկներն արդեն այցելել են թանգարան եւ  գրառումներ թողել:

 

Թանգարանի ստեղծման գործում մեծ ավանդն  ունի Խորեն Ավետիսյանը, ով 60 տարի ծառայել է հայկական երկաթուղում եւ ավելի քան 20 տարի ղեկավարել է Երեւանի կայարանը:

 

Նախեւառաջ պետք է ուշադրություն դարձնել կայարանի շենքի վրա: Շենքի ճարտարապետը հայտնի կոմպոզիտոր Արմեն Տիգրանյանի որդին է`հայտնի ճարտարապետ Էդմոն Տիգրանյանը: Շենքը շատ նման է միջնադարյան հայկական տաճարին. ուղեւորների համար դահլիճը հանդիսանում է նախասրահ, հիմնական դահլիճը՝ եկեղեցին է, չորս հզոր սյուները պահում են թմբուկաձեւ գմբեթը: Այդպես են կառուցվել նաեւ Նորավանքը, Գեղարդը:

Նախանցյալ դարի 90-ականներին ցարական Ռուսաստանի կառավարությունը Թիֆլիս-Կարս երկաթգծի շինարարարության մասին որոշում կայացրեց: Շինարարությանը ներգրավվեցին ինչպես մոտակա գյուղերի բնակիչները, այնպես էլ Ռուսաստանից աշխատակիցները եւ մասնագետները: Ճանապարհին կառուցվել էին 535 արհեստական ​​կառույցներ` կամուրջներ, վիադուկներ, 13 թունելներ: Ընդ որում, բոլոր թունելները երկկողմանի էին: Հատկապես նշանակալի էր Ջաջուռի թունելը, որի երկարությունը 1703 մետր էր:

 

Այն գտնվում է ծովի մակարդակից 1843 մետր բարձրության վրա եւ համարվում է Եվրոպայում ամենաբարձր լեռնային կետը: Ջաջուռի թունելը կառուցելու ժամանակ առաջին անգամ օգտագործվել են հորատման մեքենաներ եւ էլեկտրական օդափոխիչներ: Թունելը կառուցվել է կարճ ժամանակում. շինարարությունը սկսվել է 1896 թվականին եւ ավարտվել 1898 թվականին: Նրա միջով առաջին գնացքն անցել  1899 թվականի փետրվարի 7-ին: Մեկ այլ յուրահատուկ կառույց  է 1898 թվականին կառուցված Զամանլինի կամուրջը: Էրիվան կայարան առաջին գնացքը ժամանել է մի քանի տարի անց՝ 1902 թվականի դեկտեմբերի 6-ին:

 


Ճանապարհի կառուցումը 22 մլն ռուբլի (370 մլրդ դրամ) է արժեցել: Ցուցատախտակներում ռուսական ցարերի դիմանկարներն են, շինարարության լուսանկարները, 1906 թվականի Ռուսաստանի կայսրության երկաթուղիների քարտեզը, նվերներ, ռուսական երկաթուղու ստեղծման պատմությունից փաստեր:

Թանգարանի մասունքներից է Անդրանիկ զորահրամանատարի լուսանկարը՝ շրջապատված իր ընկերակիցների կողմից: Լուսանկարը թանգարանին հանձնել է Անդրանիկի ծառայակից Ներսես Կարապետյանի թոռնուհին՝ Լիանա Կարապետյանը: Անդրանիկի ջոկատները օգնում էին պաշտպանել երկաթուղին, իսկ հետագայում Ներսես Կարապետյանը աշխատել է «Անի» կայարանում:

 

 


Անցյալ դարի 30-ականներին երկաթուղային ցանցի զարգացումը շարունակվել է, սկսվել է դեպի Ջուղա, Աղստեւ ճյուղերի շինարարությունը:

 

 

Նախկինում, կայարանի այժմյան շենքի շինարարությունից առաջ, կայարանը գտնվել է ներկայիս կրկեսի շենքի տարածքում: Շենքը չի պահպանվել, բայց պահպանվել են լուսանկարները եւ կադրերը: Այստեղ են նկարահանվել «Նվագախմբի տղաները» ֆիլմի կադրերը:

 


Առանձին ցուցադրատախտակտակ  նվիրված է Մեծ Հայրենական պատերազմում երկաթգծայինների մասնակիցներին:

 

Դրանց թվում են Սոցիալիստական աշխատանքի 4 հերոսներ: Նրանց կողքին հայտնի մարշալների դիմանկարներն են` Հովհաննես Բաղրամյանի, Արմենակ Խանփերյանցի, Համազասպ Բաբաջանյանի, Ծովակալ Հովհաննես Իսակովի: Ինչպես պարզվեց, նրանք այսպես թե այնպես կապ են ունեցել երկաթգծային գործի հետ:

Թանգարանում հոգատարությամբ պահվում են երկաթուղային աշխատողների մասին զանգվածային լրատվամիջոցներից հանված հատվածները, լուսանկարները: Հայոց ցեղասպանության մասին ցուցադրատախտակ կա: Այս ողբերգության զոհ են դարձել շատ հայ մասնագետներ:

Նոր եւ հին գնացքների մակետները: Նոր էլեկտրաքարշերը եւ վագոնները, որոնք շուտով Հայաստանում կշահագործվեն:

 

Հին «կկվի» մակետը, այստեղ է նաեւ Երեւան-Մոսկվա լավագույն գնացքներից մեկը, ձկան համար բեռնատար գնացքները. ԽՍՀՄ-ում սիրում էին Սեւանի իշխանը:

 

Տարբեր տարիների կապի միջոցները, ամենաառաջին գրամեքենաներից մեկը (1911թ.), հեռագրային համակարգը, կոմուտատորը:

Առանձին ցուցադրատախտակ է նվիրված Սպիտակի երկրաշարժի հետեւանքների վերացմանը:
2008 թվականի փետրվարին պետական «Հայկական երկաթուղի» ՓԲԸ-ն «Հարավկովկասյան երկաթուղիներ» ՓԲԸ-ին՝ «Ռուսական երկաթուղիներ» ԲԲԸ-ի 100 տոկոսանոց դուստր ձեռնարկության տնօրինմանը փոխանցելու մասին կոնցեսիոն պայմանագիր է կնքվել: Առանձին ցուցադրատախտակը տեղեկացնում է Հայաստանի երկաթուղու այսօրվա կյանքի մասին, նրա մասնակցությանը ներքին զբոսաշրջության զարգացմանը:



Ձեզ հետ աշխատում է

Տաթև Վերանյան - մենեջեր
Яндекс.Метрика
Besucherzahler
счетчик посещений
contador de visitas счетчик посещений